مقدمه:
دریافت یک چک برگشتی می‌تواند یکی از نگران‌کننده‌ترین تجربیات مالی برای هر فرد یا کسب‌وکاری باشد. پولی که روی آن حساب کرده بودید، در دسترس نیست و حالا شما با یک برگه کاغذ بی‌ارزش و انبوهی از سوالات حقوقی تنها مانده‌اید. چگونه پول خود را پس بگیریم؟ از کجا باید شروع کرد؟ آیا راهی سریع برای وصول آن وجود دارد؟
نگران نباشید. در این راهنمای جامع از رول فول، ما قدم به قدم تمام مراحل قانونی پس از برگشت خوردن چک را به زبانی ساده برای شما توضیح می‌دههیم. با مطالعه این مقاله، با تمام روش‌های قانونی، هزینه‌ها و نکات کلیدی برای زنده کردن پول خود آشنا خواهید شد.
چک برگشتی چیست و چرا اقدام سریع حیاتی است؟
چک برگشتی یا “چک بلامحل”، چکی است که در تاریخ سررسید، به دلیل کافی نبودن موجودی حساب صادرکننده یا دلایل دیگری مانند عدم تطابق امضا، توسط بانک پرداخت نمی‌شود.
چرا زمان مهم است؟ بسیاری از روش‌های قانونی برای وصول چک، دارای محدودیت زمانی هستند. هرچه سریع‌تر اقدام کنید، شانس موفقیت شما برای رسیدن به پولتان و استفاده از ابزارهای قانونی قدرتمندتر (مانند شکایت کیفری) بیشتر خواهد بود.
اولین قدم طلایی: دریافت گواهی عدم پرداخت
بلافاصله پس از اینکه متوجه شدید چک برگشت خورده است، اولین و مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید، مراجعه به بانک و دریافت «گواهی عدم پرداخت» است. این گواهی یک سند رسمی است که ثابت می‌کند شما در تاریخ مقرر برای وصول وجه مراجعه کرده‌اید اما موفق نشده‌اید. این برگه، کلید شروع تمام اقدامات قانونی بعدی شماست.
سه راه قانونی برای وصول وجه چک برگشتی
پس از دریافت گواهی عدم پرداخت، شما سه مسیر اصلی پیش رو دارید. انتخاب بهترین راه به عواملی مانند تاریخ صدور چک، مبلغ آن و شرایط صادرکننده بستگی دارد.
1. اقدام از طریق اجرای ثبت (سریع‌ترین راه)
این روش برای چک‌های صیادی (بنفش رنگ) که در سامانه صیاد ثبت شده‌اند، یک راه بسیار سریع و کم‌هزینه است.
- چگونه؟ با در دست داشتن اصل چک و گواهی عدم پرداخت، به دفتر اجرای اسناد رسمی ثبت مراجعه کرده و درخواست صدور اجراییه می‌کنید.
- مزایا:
- بسیار سریع‌تر از دادگاه است.
- نیازی به پرداخت هزینه دادرسی سنگین در ابتدا نیست.
- بدون نیاز به طی کردن فرآیند طولانی دادگاه، می‌توانید اموال صادرکننده چک (مانند ملک، خودرو یا موجودی حساب) را توقیف کنید.
- معایب:
- در این روش نمی‌توانید حکم جلب صادرکننده را بگیرید.
2. شکایت حقوقی (مطمئن‌ترین راه)
این روش برای انواع چک‌ها، چه قدیمی و چه جدید، قابل استفاده است و یک راه مطمئن برای مطالبه کل مبلغ چک به همراه خسارت تأخیر تأدیه است.
- چگونه؟ با ثبت دادخواست حقوقی در دفاتر خدمات قضایی، پرونده در دادگاه حقوقی تشکیل شده و پس از رسیدگی، حکم به پرداخت وجه چک و تمام خسارات صادر می‌شود.
- مزایا:
- می‌توانید علاوه بر اصل پول، خسارت تأخیر و حق‌الوکاله وکیل را نیز مطالبه کنید.
- محدودیت زمانی کمتری نسبت به شکایت کیفری دارد.
- معایب:
- فرآیند آن معمولاً طولانی‌تر از اجرای ثبت است.
- نیازمند پرداخت هزینه دادرسی در ابتدای کار است.
3. شکایت کیفری (قوی‌ترین ابزار فشار)
شکایت کیفری به معنای این است که شما صدور چک بلامحل را یک “جرم” تلقی کرده و از صادرکننده آن شکایت می‌کنید. این روش می‌تواند منجر به مجازات حبس برای صادرکننده چک شود.
- چگونه؟ باید ظرف شش ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه کرده و ظرف شش ماه از تاریخ دریافت گواهی عدم پرداخت، شکایت خود را در دادسرا ثبت کنید.
- مزایا:
- مجازات حبس، یک اهرم فشار بسیار قدرتمند برای وادار کردن صادرکننده به پرداخت وجه است.
- امکان صدور حکم جلب و ممنوع‌الخروجی وجود دارد.
- معایب:
- دارای محدودیت زمانی کوتاه (دو دوره شش ماهه) است.
- برای چک‌های سفید امضا، مشروط، یا چک‌های بابت تضمین، نمی‌توان شکایت کیفری کرد.
قانون جدید چک و چک‌های صیادی چه تغییری ایجاد کرد؟
قانون جدید چک با اجباری کردن ثبت چک‌ها در سامانه صیاد، اعتبار چک را به شخص صادرکننده گره زده است. مهم‌ترین مزیت این قانون برای شما به عنوان دارنده چک این است که اگر چک صیادی برگشت بخورد:
- تمام حساب‌های بانکی صادرکننده مسدود می‌شود.
- او دیگر نمی‌تواند دسته چک جدید دریافت کند.
- امکان دریافت تسهیلات بانکی از او سلب می‌شود.
این محدودیت‌ها فشار زیادی بر صادرکننده وارد می‌کند و احتمال پرداخت وجه چک را بسیار بالا می‌برد.
هزینه‌های وصول چک برگشتی چقدر است؟
هزینه‌ها بسته به روش انتخابی شما متفاوت است:
- اجرای ثبت: هزینه بسیار کمتری در ابتدا دارد و عمده هزینه پس از وصول مبلغ کسر می‌شود.
- شکایت حقوقی: حدود 3.5% از مبلغ چک به عنوان هزینه دادرسی در مرحله بدوی باید پرداخت شود.
- شکایت کیفری: هزینه دادرسی بسیار ناچیز است.
- حق‌الوکاله وکیل: داشتن یک وکیل متخصص از رول فول می‌تواند شانس موفقیت شما را چندین برابر کرده و فرآیند را برایتان ساده‌تر کند. حق‌الوکاله طبق تعرفه یا توافق با وکیل تعیین می‌شود.
نمی‌دانید کدام راه برای شما بهتر است؟ همین حالا با کارشناسان حقوقی رول فول برای یک مشاوره تخصصی تماس بگیرید.
نتیجه‌گیری: چک برگشتی پایان راه نیست!
یک چک برگشتی نباید باعث ناامیدی شما شود. قانون راه‌های متعددی برای احقاق حق شما پیش‌بینی کرده است. مهم‌ترین نکته، اقدام سریع، آگاهانه و انتخاب بهترین مسیر قانونی بر اساس شرایط شماست.
تیم وکلای متخصص ما در رول فول آماده است تا با بررسی دقیق شرایط چک و پرونده شما، سریع‌ترین و موثرترین راه را برای رساندن شما به پولتان پیشنهاد دهد. اجازه ندهید زمان از دست برود.
برای دریافت مشاوره حقوقی فوری در مورد چک برگشتی خود، همین امروز با ما تماس بگیرید یا فرم مشاوره آنلاین ما را پر کنید.
